Page 10 - Kıbrıs Manşet
P. 10
10 HABER Pazartesi, 30 Eylül 2019
Taner Derviş'ten Soyer'e Abdullah
Paşa Vakfı yanıtı...
KKTC ESKİ BAŞBAKANI FERDİ Kıbrıs Yasalarına aykırı olup, hileli işlem
SABİT SOYER’İN MARAŞ YANILGI- kategorisinde olduğu cihetle hukuken
SINA YANIT: ADA GENELİNDE GE- geçersizdir.
ÇERLİ HUKUK SİSTEMİNE GÖRE
ABDULLAH PAŞA VAKFININ TAS- ADA GENELİNDE
FİYE EDİLMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR. İŞGAL EDİLMİŞ VAKIFLAR
Abdullah Paşa Vakfı ile ilgili uygulama
• KKTC Eski Başbakanı Ferdi Sömürge İdaresi dönemindeki hileli vakıf
Sabit Soyer 24 Eylül tarihinde basın emlak işgaline ilişkin sadece bir örnektir.
yolu ile yaptığı açıklamada “Maraş’ın sa- Kıbrıs hukuk sisteminde yer alan temel
hibi olduğu söylenen Abdullah Paşa Vak- hükümlere rağmen, 1878-1960 Sö-
fı’nın 1935 yılında tazminat ödenerek mürge idaresi dönemi ile 1960-1974
kapandığını” ifade etmektedir. Cumhuriyet döneminde, Kıbrıs tarihinin
• Sayın Soyer, Mustafa Haşim Al- en büyük emlak yağması gerçekleştiril-
tan’ın‘Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Ta- miştir. Ada genelinde vakıflara ait yüz
rihi’ kitabının 1267-1281 sayfalarında yer binlerce dönüm arazi, binlerce bina ve
alan Abdullah Paşa Vakfı ile ilgili hileli uy- yüzlerce su kaynağı Rum Ortodoks Kili-
gulamaları aklamaktadır. sesi, Rum belediyeleri, Rum okul komis-
• Sayın Soyer ayni kitabın1228- yonları, Merkezi Hükümet, Kıbrıslı
1233 sdayfalarında yer alan Abdullah Rumlara ait şirketler ve Rum şahıslar ta-
Paşa Vakfiyesini gözardı etmiştir. Ab- rafından işgal edilmiş ve bu bağlamda,
dullah Paşa Vakfiyesi Sömürge İdaresi Kıbrıs Rum Halkı ile sahip oldukları kuru-
dullah Paşa Vakfiyeleri Sözkonusu hukuki belgeler ‘Sömürge
döneminde çıkarılan yasalar ve günü- luşlara haksız servet ve kazanç sağlan-
1579. tarihinde tescil edilmiş Lala Dönemi Yasaları’, ‘Kıbrıs Yasaları’, ‘1960
müz yasaları ile de tanınmaktadır. Hu- mıştır. İşgal edilmiş kaynaklar arasında
Mustafa Paşa Vakfiyesi Kıbrıs Anayasası’, ‘Kıbrıs Cumhuriyeti
kuken tanınmış Vakfiyeye göre, Abdullah Kapalı Maraş, Güzelyurt ovası, Limasol,
Kuruluş Antlaşması’ ve Uluslararası An-
Paşa Vakfı Mülhak Vakıf statüsündedir. Larnaka, Baf, Poli, Girne, Lefkoşa ve Kar-
1818. ve 14/2/1821 tarihlerinde tescil tlaşmalardan oluşmaktadır.
• Bu aşamda önümüzde iki belge paz çiftlikleri ile Ağrotur İngiliz üssü bu-
edilmiş Bilal Ağa Vakfiyeleri
var lunmaktadır.
Kıbrıs hukuk sisteminde yer alan Anaya-
1. Sömürge İdaresi yasaları tara-
n. başlarında Sömürge İdaresi sal ve yasal düzenlemelerin emredici ku-
fından tanınan Abullah paşa Vakfiyesi 4
Tapu Dairesi tarafından isdar edilmiş ralları vakfiyelerin gayrı kabili rücu olup
2. Sömürge İdaresi Yoneticileri ile ESKİ BAŞBAKAN SOYER’E DÜŞEN
3,121 adet tapu kaydı. vakfiyelerin iptal edilemeyeceğini ve de-
Vakıf Yöneticilerinin yaptığı hileli uygula- GÖREV KIBRIS TÜRK HALKININ VAKIF-
Kıbrıs yasaları tarafından tanınmış ğiştirilemeyeceğini, vakıfların elden çı-
malar LARDAN KAYNAKLANAN HAKLARINI
vakfiyelere göre Kapalı Maraş’taki arazi- karılamayacağını ve
Sayın Soyer, hileli uygulamaları Sö- KORUMAK OLMALIDIR
nin tümü Mülhak Vakıf statüsünde olan devredilemeyeceğini, vakıflardan feragat
mürge İdaresi döneminde ve günü- 1. Vakıfların kuruluş tarihinden iti-
Abdullah Paşa Vakfına, Mazbut Vakıf edilemeyeceğini ve vakıfların sonsuza
müzde geçerli vakıf yasalarınının baren, Ahkamü’l Evkaf ada genelinde
Statüsünde olan Lala Mustafa Paşa Vak- dek yaşatılmalarını öngörmektedir.
üstünde tutmakla, Kıbrıs Türk Halkının geçerli hukuk sistemi ve uluslar arası an-
fına ve Mülhak Vakıf statüsünde olan
Vakıflardan kaynaklanan mülkiyet hak- tlaşmalar tarafından tanınmaktadır. Kıb-
Bilal Ağa Vakfına aittir.
larını gözardı etmiştir. Sayın Soyer’in bu rıs hukuk sisteminde yer alan Anayasal
Temel Vakıf hükümlerinden örnekler
büyük yanılgısını düzeltmek amacıyla ve yasal düzenlemelerin emredici kural-
ADA GENELİNDE AHKAMÜ’L EV- aşağıda özetlenmiştir.
aşağıdaki tarihi bilgiler ve ilgili hukuk ze- ları vakfiyelerin gayrı kabili rücu olup
KAF’IN HUKUKİ STATÜSÜ • Gayrı Kabili Rücu İlkesi
mini kamuoyunun bilgisine sunulmakta- vakfiyelerin iptal edilemeyeceğini ve de-
Kıbrıs Vakıflar İdaresi, ada genelinde Tescil edilmiş vakfiyeler gayrı kabili
dır. ğiştirilemeyeceğini, vakıfların elden çı-
geçerli yasal ve anayasal düzenlemeler rücu olup vakfiyeler kurucuları tarafın- karılamayacağını ve
ile uluslar arası antlaşmalar temelinde dan dahi değiştirilemez, feshedilemez,
2 devredilemeyeceğini, vakıflardan feragat
edilemeyeceğini ve vakıfların sonsuza
KAPALI MARAŞTAKİ güçlü hukuki bir zemine sahiptir. Kuru- ortadan kaldırılamaz.
MÜLKİYET HAKLARI luş tarihinden itibaren tarihin her döne- • Vakıfların Sürekliliği ve Sonsuza dek yaşatılmalarını öngörmektedir. Bu
minde Ahkamü’l Evkaf olarak tanımlanan dek Yaşatılmaları İlkesi
Vakıflar İdaresinin Kapalı Maraş bölge- bağlamda, dönemin Mütevellisine verilen
vakıf hükümleri tanınmış ve geçerli ol- Tescil edilmiş vakıflar sürekli olup son-
sindeki mülkiyet hakları aşağıdaki bel- 10 yıllık gelir karşılığında vakfın ortadan
muştur. Vakıflara ait mülkiyet ve tazmi- suza dek yaşatılır.
gelere dayanmaktadır. kalkması hileli bir uygulama olup huku-
nat hakları ada genelinde ve uluslararası • Vakıfların Elden Çıkarılamaya-
1748. ; 22/12/1748 ; 10/11/1749 ; ken geçerli değildir. Sömürge İdaresi dö-
platformda tanınmış beş hukuki belge cağı , Devredilemeyeceği ve Vakıflardan
6/6/1750 tarihlerinde tescil edilmiş Ab- neminde birçok hileli yasa dışı uygulama
temelinde tespit ve teyit edilmektedir. Feragat Edilemeyeceği İlkesi ile ada genelindeki vakıflar işgal edilmiş-
Tescil edilmiş vakıflar ve vakıflara ait tir.
kaynaklar kurucuları ve mütevellileri ta- 2. Kapalı Maraştki mülkiyet Abdul-
rafından dahi hiçbir şekilde devredilemez, lah Paşa, Lala Mustafa Paşa ve Bilal Ağa
elden çıkarılamaz, miras yolu ile elde edi- vakıflarına aittir. Ayrıca, Abdullah Paşa
lemez; vakıflardan feragat edilemez.
Vakfı üzerinden yapılan hileli uygulama
• İstibdal İlkesine göre Takas ve ile Kapalı Maraş’taki tüm Vakıfların orta-
Satış Şartları dan kalkması mümkün değildir. Kaldı ki
İstibdal ilkesine göre vakıflara ait taşın- Abdullah Paşa Vakfının tasfiye edilmesi
maz mallar salt vakfiye hükümleri teme- hukuken geçerli değildir.
linde eşdeğerde mal karşılığında
satılabilir ve/veya takas edilebilir.
Eski Başbakan Ferdi Sabit So-
3.
yer’e düşen görev, 1878 tarihinden itiba-
ABDULLAH PAŞA VAKFI İLE İLGİLİ ren hukuka aykırı olarak işgal edilmiş
YASA DIŞI UYGULAMA Vakıflar ile 1958-1974 döneminde Kıbrıs
Sömürge İdaresinin baskıları sonu- Türk Halkının gaspedilmiş sosyal, siyasal
cunda, dönemin Mütevellisine 10 yıllık hakları ile zarara uğatılmış toplumsal
gelir verilmek suretiyle Vakfın tasfiye mülkiyet haklarını meşru zeminde sa-
edildiği iddia edilmektedir. 10 yıllık gelir vunmak olmalıdır.
karşılığında Vakfın tasfiye edilmesi Ah- Vakıflara ilişkin yapılan yanıltıcı yayın-
kamü’l Evkafa aykırı olup hukuken ge- lara karşı açıklamalar ulusal ve uluslar
çerli değildir. Bu işlem, olayın arası veriler temelinde önümüzdeki gün-
gerçekleştiği dönemin Sömürge İdaresi lerde geniş açıklamalarla kamuoyuna
Yasaları ile ada genelinde elan geçerli duyurulacaktır.
