Page 4 - Kıbrıs Manşet

4 RÖPORTAJ Salı, 30 Temmuz 2019

Süt Endüstrisi Kurumu (SÜTEK) Genel Müdürü Fide Kürşat, küçük ve orta ölçekli işletmelerin

desteklenmesi amacıyla, Tarım Bakanlığı’nın, çiğ inek sütüne destek verdiğini söyledi

Kürşat: Geçim kaynağı hayvancılık

olan herkes, gerekli yatırımı yapmalı

Halk sağlığının, SÜTEK için son derece Somatik Hücre Sayımı Yapılan Numune Sayısı 4,873 6,636 olduğunu kaydetti ve Tarım ve Doğal Kay-
önemli bir konu olduğunu vurgulayan Kür- Bakteri Sayımı Yapılan Numune Sayısı 4,603 6,209 naklar Bakanlığı ile birlikte bir proje çalış-
şat; sütlerin, aflatoksin, mikrobiyoloji ve Cryoscope İle Donma N.kunan Numune S.hile) 1,453 2,959 ması başlattıklarını ve hedeflerinin yıl
kimyasal taramalarının düzenli olarak ya- Aflatoksin M1 300 1,456 sonuna kadar tüm açık süt üretimini so-
pıldığının altını çizdi. Kürşat, halkın, süt ve ğutulmuş süte geçirmek olduğunu belirtti.
süt ürünlerini gönül rahatlığıyla tüketebi- “41 yıldır yapılmayanı yaptık”
leceğini ifade etti. SORU: Süt bedelleri geriden ödeniyor... “Üniversiteleren destek alacağız”
Kürşat, süt paralarının üreticilere düzenli Bu durum ne zaman düzene girecek? SORU: Süt sektöründe fark yaratmak
olarak ödenebilmesi ve üreticinin, bu an- KÜRŞAT: Süt bedelleri geriden ödenmi- için nasıl bir çalışma hedefleniyor? Proje-
lamda herhangi bir sorun yaşamaması yor. 2012 yılında, o dönem yaşanan eko- leriniz yeterli mi?
adına birtakım çalışmalar yapılarak, öde- nomik sıkıntılar sebebiyle, ödemeler bir KÜRŞAT: Ben göreve geldiğimde, ilk he-
melerin periyodik şekilde her ayın 5’inde dönem ileriye atıldı. SÜTEK, kurulduğu defim, üreticilerin ödemelerinin gününde
ve 20’sinde yapılmasının sağlandığını be- günden bugüne dek üretici ödemelerini 15 yapılmasıydı. Bu konuda, SÜTEK’in gerek
lirtti. Ancak, söz konusu fiyatlar, imalatcıların günlük periyodlarla yapmaktadır. Biz, gö- finansal yapısı, gerekse tahsilatları konu-
Süt üretimi konusunda, yüzde 87 ora- üretim maliyetleri, üretim şekilleri ve kar reve gelir gelmez, üreticilerin süt ödeme- sunda yaptığımız çalışmalar kapsamında
nında soğuk zincir sistemine geçildiğini oranlarına göre değişim gösterebilmekte- lerinin belirli bir periyoda bağlanması için hedefimize ulaştığımızı söyleyebilirim. En
ifade eden Kürşat, açık üretim yapan hay- dir. SÜTEK olarak, bizim bu fiyatlara hiçbir uğraş verdik. Ve yaklaşık 41 yıldır olmayan azından SÜTEK’in sürdürülebilir finansal
vancıların, Hayvancılık Dairesi’nin verdiği müdahale şansımız yoktur. Öte yandan, bir şeyi yaparak, üreticilerin devrelik süt yapıya kavuşturularak, üreticilerimizin süt
hibelerden yararlandırılarak, 31 Aralık 2019 Tarım Bakanlığı tarafından çiğ inek sütüne ödemelerinin, her ayın 5’inde ve 20’sinde paralarını gününde alması ve bu konuda
tarihine kadar yüzde 100 oranında soğuk destek sağlanmaktadır. Şöyle ki, üretici, yapılmasını sağladık. Yani, göreve başladı- sıkıntı yaşamamaları için koyduğumuz ilk
zincir sistemine geçmeyi hedeflediklerini günlük üretimde, 2.30 TL’ye alınan çiğ inek ğımız günden itibaren, bu prensiple hare- hedefi gerçekleştirdik. Devlet destek
söyledi. Ortalama olarak günlük 200 lit- sütü için 1 litreden 2 tona kadar, litre ba- ket ettik. Böylelikle, üreticilerimiz, süt primlerinin gününde çıkıp çıkmaması da
reye kadar açık süt veren üreticilerin koo- şına 45 kuruş, 2 ile 4 ton arası litre başına paralarının ne gün çıkacağı derdinden kur- ciddi sorundu. Bu konuda, Maliye Bakanlı-
peratifleşme veya kümeleşme çalışmaları 20 kuruş ve günlük üretimi 4 tondan tulmuştur. ğı’nın önemli bir katkısı olmuştur. İmalat-
ile toplulaştırılması ya da merkezi so- maksimum 6 tona kadar olan üretici ise 10 çılardan yaptığımız tahsilatlarımız yaklaşık
ğutma merkezlerinin kurulması ile üre- kuruş destek almaktadır. Buradaki amaç, SORU: Temiz bir süt hangi değerlere yüzde doksan beş oranlarındadır. Yine
time soğutulmuş süt ile devam etmeleri küçük ve orta ölçekli işletmelerin destek- sahip olmalıdır? üreticilerin sütünü teminat altında pazar-
hedeflenmektedir. Kürşat, bu konuda lenmesidir. Asgari ücretle geçinen her KÜRŞAT: Sütün, temiz ve kaliteli olması lamak için değişen ve artan süt fiyatları ile
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile bir- aile, temel tüketim maddeleri dahil, benzin, için mililitrede, bakteri sayısı 100 binin al- imalatçılardan aldığımız teminatları da aynı
likte bir proje çalışması başlattıklarını ve elektrik,su gibi birçok giderden dolayı ol- tında olmalıdır. Yine aynı şekilde somatik orantıda artırdık. Dolayısıyla, SÜTEK üre-
hedeflerinin yıl sonuna kadar tüm açık süt dukça sıkıntılı bir dönemden geçiyor. hücre sayısının, mililitrede 400 binin al- tici ödemelerinin gününde yapılması ko-
üretimini soğutulmuş süte geçirmek ol- tında olması kabul edilebilir standartlarda- nusunda ciddi anlamda bir devrim
duğunu belirtti. “Halkımızın içi rahat olsun” dır. Soğuk sütte, sağım gerçekleştiği yapmıştır.
SORU: Zaman zaman aflatoksinli süt andan itibaren, memeden buzluğa ulaştığı Ayrıca, üreticilerimizin süt kalitesi ile ilgili
SORU: Halkın raflardan satın aldığı süt korkusu tüketiciye yanısıyor... Peki, sütler andan itibaren +4 derecede soğutulması çalışmalarımız var. Üreticilerimizin, numu-
fiyatları asgari ücretle geçinen aileler için nasıl bir denetimden geçiyor? Halk sağlıklı gerekmektedir. Üreticilerin filtre kullan- neler alınarak, sütlerinin kalitesi bodrolan-
oldukça yüksek.. Peki, fiyatlar neden bu süt tüketiyor diyebilir misiniz? ması da sütün hijyeni açısından öenmli bir dıktan sonra bire bir bilgilendirilemediğini
denli yüksek? Süt, üreticiden kaça alını- KÜRŞAT: Geçtiğimiz yıl Eylül ve Ekim noktadır. SÜTEK’in, sütün kabul edilebilir fark ettik. Ve yıllardır yapılmayan bir şeyi
yor? Fiyatlar neden bu kadar yükseliyor? aylarında yağışların yoğunlaşmasından pH oranı 6.66’dır. daha yaparak SÜTEK web sayfasını oluş-
Düşük fiyata alınan sütler yüzünden üre- sonra SÜTEK olarak aflatoksin taramala- turduk. Üreticilerimiz, bu web sayfasında
tici sokaklara dökülürken satılan sütlerde rımızı hızlandırdık. Tanker kazanlarında “Hedefimiz, bütün üreticilerin soğuk üyelik oluşturarak, kendi şifreleriyle oluş-
de fiyatlar düşük olması gerekmiyor mu? üretici numunelerinde birebir aldığımız veya soğutulmuş üretime geçirilmesi” turulan üretici portalından bodrolarını, nu-
tüm numunelerinde aflatoksin taramala- SORU: Artık açık süt toplanmayacak... mune sonuçlarını takip edebilmektedir.
“Raf fiyatlarına rını yaptık. Özellikle, 29 Kasım’dan Ocak Bu durum herhangi bir sorun yaratacak Bu konuda da ciddi bir memnuniyet vardır.
müdahale şansımız yok” ayına kadar olan süreçte,yaklaşık 31 çift- mı? Kürşat, “Göreve geldiğim Nisan
KÜRŞAT: Ülkemizde üretilen çiğ süt likte aflatoksinden dolayı, 145 ton süt KÜRŞAT: Ülkemizde, 2004 yılından iti- 2018’den beri SÜTEK ‘in hizmet kalitesini
maliyetleri yüksektir. Dolayısıyla üretici- imha ettik. Bu dönemde yaşanan sıkıntı- baren soğuk zincir sistemine geçilmeye artırmak için birçok proje, yatırım ve dü-
lerimiz, bu dönemde ellerine geçen ra- ların en önemli sebebi, yağışların yoğun başlanmıştır. Üreticiler, hemen hemen zenleme yaptık. SÜTEK hizmet binasının
kamdan rahatsız olduklarını dile getiriyor. olmasından dolayı nem oranının yüksel- her hükümet döneminde, söz konuzu sis- tadilatını yapıp bilgisayar alt yapısı da güç-
Öte yandan, ülkemizde serbest piyasa mesidir. Aflatoksin de, nemli hava koşul- teme geçiş için hibelerden faydalandırıl- lendirdik. Kurum çalışanlarına bilgisayar
ekonomisi vardır. SÜTEK, çiğ inek sütünü, larında gelişen bir çeşit mantardır. mıştır. Yaklaşık 2007’den itibaren de her programlarını kullanma konusunda hiz-
süt üreticilerinden 2.30 TL/litreye alarak, Laktasyon dönemindeki bir inek, nemli yıl, açık süt toplanmayacağına dair hedef- metiçi eğitim çalışması yaptık. SÜTEK’in
imalatçılara 2.38’TL’den pazarlıyor. Günü- olan, aflatoksin bulaşmış yemleri tüketti- ler konulmuştur. Açık süt yoğunluğunun mevcut Laboratuvar alt yapısını güçlen-
müz koşullarında, hellimin raf fiyatı, 22 ğinde, aflatoksin doğrudan ineğin sütüne fazla olması, üreticilerin ekonomik şartları, dirmek için Aflatoksin M1 analizinde, HPLC
TL’den başlayarak 53 TL’ye kadar yükse- geçmektedir. Biz, SÜTEK olarak o dö- ellerindeki sağmal inek sayısının soğuk cihazı (Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografi
lebiliyor. Koyun ve keçi sütünün fiyatı ise nemden günümüze, aflatoksin taramala- zincirde rantabıl olup olmaması gibi unsur- Sistemi) alınması için Merkezi İhale Ko-
inek sütüne oranla biraz daha yüksektir. rımızı ciddi şekilde devam ettirerek sıfır lar kapsamında, bu sisteme geçişin bir misyonu aracılığı ile ihale çıkılmış olup ihale
Sütlerin üreticiden alınıp, imalatcıya pa- toleransla hareket ediyoruz. Çünkü, gerek anda yapılması beklenemezdi. Şu andaki sonuçlanmıştır. HPLC cihazı Laboratuvarı-
zarlandığı fiyatlar şu şekildedir: çocukların gerekse büyüklerin en temel duruma baktığımızda, ülkede üretilen mıza en geç 90 gün içerisinde kurulmuş
Açık inek sütü; 2.15-2.23, soğuk inek tüketim gıdalarından biri süt ve süt ürün- sütün, yaklaşık yüzde 87’si soğuk zincir olacaktır. Mevcut bilgisayar programı ge-
sütü; 2.30-2.38, buzluk (soğutulmuş) leridir. Halk sağlığı, bizim için ön plandadır. sistemiyle üretilmektedir. Yüzde 13’lük liştirilerek Bütünleşik Bilgi Yönetim Siste-
inek sütü; 2.20-2.28 Limit üstü aflatoksin bulunan sütlerin ta- oaranla da üretim yapılmaktadır. Bu üre- mine geçilmesi yönünde çalışmalar
Açık koyun sütü; 4.73-4.85, soğuk mamını imha ediyoruz. Günlük olarak top- tim de standartlara uygun değildir. Dün- tamamlanmak üzeredir. SÜTEK’in mevcut
koyun sütü; 5.13-5.21, buzluk (soğutul- lanan sütlerde ise mikrobiyolojik ve yanın birçok ülkesinde, açık süt devri bilgisayar programı revize edilerek yeni
muş) koyun sütü;4.93-5.01, kimyasal anlamda taramalar yapıyoruz. kapanmış durumdadır. Kürşat, bizim de 31 sistem kurulmuştur. Süt toplama ve pa-
Açık keçi sütü; 3.53-4.61, soğuk keçi Dolayısıyla, halkımız süt vesüt ürünlerini Aralık 2019 tarihine kadar hedefimiz, açık zarlama süreci sahadan online veri akışı ile
sütü; 3.93-4.01, buzluk (soğutulmuş) keçi gönül rahatlığıyla tüketebilir. süt üretimi yapan hayvancılarımızı, Hay- anında kayıtlara geçmiş olacaktır. Konu ile
sütü; 4.73-4.91 Çiğ süt numune sayıları artırılmış olup vancılık Dairesi’nin vermiş olduğu hibeler- ilgili e-irsaliye programı hazırlanmış teknik
İmalatcıya ulaşan bu fiyatlardan sonra gıda güvenliği ve hijyen konularında dene- den yararlandırarak veya üreticilerin donanım için ihaleye çıkılmıştır. Eylül ayına
mamülllere göre koyun-keçi sütünden timler artırılmıştır. kooperatifleşerek ya da kümeleşerek kadar E-irsaliye projesi hayata geçmiş
üretilen hellim fiyatları 45-50 TL’yi bulabi- ANALİZ 2017 2018 toplulaştırılması ya da merkezi soğutma olacaktır.
liyorken, inek sütünden üretilen hellim fi- Kimyasal Analizi Yapılan Süt Numunesi Sayısı 38,772 48,208 merkezlerinin kurulması ile üretime soğu- SÜTEK kadrosu güçlendirilmiştir.
yatları, 30 TL civarında şekillenmektedir. Antibiyotik Kalıntı Testi Yapılan Numune Sayısı 1,328 1,700 tulmuş süt ile devam etmelerini sağlamak SÜTEK kadrosunda nitelikli personel ihti-