Page 9 - Kıbrıs Manşet

9
Perşembe, 8 Ağustos 2019 HABER

Karpaz'da tütün üretimi Yrd. Doç. Dr. YAZILASI ŞEYLER

H. İlker İpekdal
yeniden başlıyor... Nöroloji Uzmanı İletişim: 0542-8529899

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, tütün Bir genetik skandalı daha

yetiştiriciliğinin geliştirilmesinin önemini vurguladı.

Daha bir hafta önce devlet yetkililerini bir doktor olarak uyardım.
Kıbrıs Kadın Sağlığı Araştırma İnisiyatifi, Doğu Akdeniz kadınları ile il-
gili hastalık profilini çıkarmak amacıyla, sekiz bin kadınımızın taranma-
sını hedefleyen bir çalışma yürütüyor.
Bu çalışmada, gönüllülük esasına dayandırılsa da, tükürük örnekleri
alınarak, sonuçları hiçbir zaman geri bildirilmemek üzere Oxford üni-
versitesine aktarılıyor. Dahası, kadınların tükürük örneklerinden elde
edilecek genetik veriler, çalışmaya katılanlarla ya da KKTC Devleti ile
hiçbir şekilde paylaşılmayacak. Toplam sekiz bin kadınımızın genetik
bilgileri, sadece Oxford Üniversitesi ve diğer araştırma laboratuvarla-
rında kullanılacak!
Değerli okurlar, çağımız ileri teknoloji çağı. Tıpta da durum farklı değil.
Küresel gıda firmaları, küresel ilaç şirketlerine yeni hastalar kazandı-
rıyor! Bunu yaparken de ‘’GENLERİ’’ kullanıyor! Genetiği değiştirilmiş
organizmalar ile insanlar kasıtlı hasta yapılıyor! Gelecekte ilaçların, kişi-
lerin genetik özelliklerine göre, yani kişiye özgü üretilerek verilmesi
hedefleniyor.
İşte böylesine futuristik projelerin hayata geçirilmesi adına, başta İn-
giltere olmak üzere, Almanya, ABD, İsrail, Fransa, İtalya gibi ülkelerde,
ciddi anlamda, tüm dünya insanlarının genetik bilgileri toplanıyor! Bunu
yaparken de, genetik araştırma laboratuvarlarının verilerine başvuru-
Tarım ve Doğal Kaynaklar OĞUZ: “VIRGINIA TÜTÜN sözleşmeli bir üretim modeli yorlar.
Bakanı Dursun Oğuz ile Kıb- EKİMİNE ÖNEM VERİLECEK” tasarlama hedefinde olun- Genetik araştırma laboratuvarlarının bazıları, genetik çalışmaları üc-
rıs Türk Tütün Endüstrisi Tarım ve Doğal Kaynaklar duğunu açıklayarak, çalış- retsiz yaptığını ilan etmiş durumdalar! Evet, yanlış okumadınız, tama-
Genel Müdür Selahaddin Ba- Bakanı Dursun Oğuz, üreti- manın ilk adımının atıldığını men ücretsiz! Peki neden? Babamızın hayrına mı? Elbette değil!
yırkan, Yenierenköy Belediye min doğrudan kooperatif üs- dile getirdi. Böylesine önemli projelerin perde arkasındaki fon kaynakları pek de
Başkanı Emrah Yeşilırmak’ı tünden yapılmasının önemini görünür değillerdir. Ama bilinen bir başka gerçek de, bu genetik araş-
belediye binasında ziyaret vurguladı. Bakan Oğuz, yeni PLANLI ALIM GARANTİLİ tırma laboratuvarlarının, genetik verileri, dünyanın önde gelen ilaç şir-
ederek, Karpaz bölgesindeki tasarlanacak proje kapsa- MODEL ketlerine sattıklarıdır!
tütün yetiştiriciliğinin geliş- mında öncelikle bölgedeki Fizibilite sonuçlarına göre Yani, siz kan ya da tükürük örneği veriyorsunuz. Sizden alınan bu ör-
tirilmesi konusunda toplantı tütüne uygun alanların top- planlı alım garantili model nekler sayesinde genetik verileriniz elde ediliyor. Sizin gibi daha birçok
yaptı. rak analizlerinin yapılmasıyla konusunda pilot üretime ge- kişinin genetik verileri bu laboratuvarlarda saklanıyor ve büyük ilaç şir-
Tarım ve Doğal Kaynaklar birlikte, özellikle Virginia çilmesi düşüncesinde olduk- ketlerine veri tabanı olarak satılıyor!
Bakanlığı’ndan yapılan yazılı tütün çeşidinin ekimine larını ifade eden, Oğuz Şimdi sıkı durun ve bu örneği dikkatli okuyun lütfen!
açıklamaya göre, toplantının önem verileceğinin altını üretim hacminin artmasıyla Genentech adlı genlerle uğraşan firma, Parkinson Hastalarının gen-
ardından, Karpaz Kooperatif çizdi. birlikte Tütün Kooperatifi Te- lerini çalışmak amacıyla toplamda 10 milyon dolar harcadı. Bu firma,
Tütün Satış Şti. Ltd.'e ait Bakan Oğuz, Virginia tütü- sisi’nin alt yapı ihtiyacının gi- verilere ulaşım hakkını, dünyanın en büyük ilaç firmalarından biri olan
tesis ziyaret edilerek, Koo- nün Karpaz bölgesine ka- derilmesinin önemine işaret GlaxoSmithKline firmasına tamı tamına 300 milyon dolara sattı!
peratif Başkanı ve Koopera- zandırılmasının gerek iç etti. Bu sadece basit bir örnek.
tif Sekreteri’nden bilgi alındı. gerekse dış piyasa açısından Oğuz, üreticilere tütün Gen firmaları harıl harıl çalışıyor. Farklı coğrafyalardaki, farklı genetik
Ziyaret sırasında, Kıbrıs önemli olduğunu söyledi. yetiştiriciliği konularında kodlara sahip insanların genlerine çalışmak amacıyla değişik taktikler
Türk Tütün Endüstrisi’nden Bugün ülkeye ithal edilen teknik destek sağlanması geliştiriyorlar!
üretim ve pazarlama konu- tütünün yüzde 45'inin sigara için eğitim programları oluş- Şimdi gelelim asıl konumuza!
larında uzman bir ekip de içindeki Virginia tütünü ol- turularak, daha fazla üretici- Bu firmalardan birisi de, İtalya’daki MAGI. Genetik nadir hastalıkların
Bugün görüşüyorlar… hazır bulundu. duğunu belirten Bakan Oğuz, nin üretime katılmasına araştırılması, tanı ve tedavisi ile ilgileniyor. Dünyanın birçok ülkesi ile
olanak sağlanacağını açık-
ülke ekonomisi açısından
Karpaz bölgesinde geçmiş
ilişki içierisinde genetik testleri ücretsiz yapıyor. Aslında düpedüz bir
dönemlerde yıllık 200 ton
dikkat çekti.
tütün yetiştirildiği ancak önemli bir çeşit olduğuna ladı. genetik Ar-Ge projesi!
Oğuz ayrıca, Karpaz böl-
Mart 2018’de, Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Deneysel
pazar sıkıntısından dolayı Geçmişte Virgina tütünü gesinde tütün üretiminin Sağlık Bilimleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ ile
üretimin durduğu belirtildi. ile ilgili denemeler yapıldığını tekrar cazip hale gelmesinin İtalyan MAGI Grup Direktörü Dr. Matteo Bertelli tarafından, eğitim ve
Son yıllarda tütün ekiminin ve kalite bağlamından Bakanlık, Kıbrıs Türk Tütün bilim alanlarında ortak akademik programlar yürütmek amacıyla aka-
yeniden başladığını ve özel- olumlu sonuçlar alındığını Kooperatifi ve Kıbrıs Türk demik işbirliği protokolü imzalandı.
likle pipo tütününün şinya ile kaydeden Oğuz, üzerinde Tütün Endüstrisi’nin iş birliği Hemen ardından da, bu kuruma, Yakın Doğu Üniversitesi Hastane-
aroma kazandırılmasından çalışılan yeni projede fizilibi- içerisinde çalışmasıyla si’ne gelen hastaların bazı doku örnekleri (kan gibi), genetik çalışmalar
dolayı aranır bir ürün olduğu lite çalışmaları neticesinde mümkün olabileceğini söz- için gönderildi. Bunların sonuçları hastalara bildirilmedi! Üstelik bu ça-
ifade edildi. Virgina tütün çeşidine dayalı lerine ekledi. lışmalar, Centre of Excellence, Genetik ve Kanser Tanı-Araştırma Mer-
kezi, Tıbbi Genetik Anabilim Dalı, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Haftada 1 gün polise ispat-ı vücutta bulunacak gibi birimleri olan Yakın Doğu Üniversitesi’nde yapılabilecek iken, tüm
bu birimler es geçilerek yapılıyor!
Amacım KKTC’nin köklü bir üniversitesini zor durumda bırakmak
(Kamalı Haber) türü uyuşturucu madde, bulunarak
emare olarak alındığını mahkemeye falan değil. Bilakis, üniversite yetkililerinin, bu anomalili durumu gör-
Hamitköy’de evinde yapılan aktardı. Döşenci, zanlının gönüllü ifade mesini ve gerekli önlemleri almasını sağlamak! Sebeplerini de yazımın
aramada tasarrufunda 379 milig- verip, suçunu kabul ettiğini söyleye- başında anlatmaya çalıştım.
ram uyuşturucu madde bulunan rek, üniversite öğrencisi olan zanlının Ne mi yapılmalı?
zanlı Oluwatobi T.V. Yusuf dün mahkemenin uygun göreceği temi- Ülkemiz insanlarının genetik verilerinin yurt dışına kontrolsüz çıkarıl-
mahkeme huzuruna çıkarıldı. nata bağlanmasını talep etti. masının önüne geçilmesi için devlet derhal gerekli önlemleri almalıdır!
Mahkemede mesele ile ilgili Huzurunda verilen şahadeti değer- Genetik bilgilerimizin kolayca dışarı çıkarılmasını engellemek için, bi-
polis memuru Murat Döşenci, 05.08.2019 lendiren Kıdemli Yargıç Cenkay İnan, zanlı- reylerin genlerini araştırmayı amaçlayan bilimsel çalışmalar, Sağlık Ba-
tarihinde Narkotik ekibi tarafından zanlı nın haftada 1 gün polise ispat-ı vücutta kanlığı’nın ve hatta meclisteki bir komitenin onayı dahilinde yapılabilir
Oluwatobi T.V. Yusuf’un huzurunda Hamit- bulunması ve 3 bin TL nakdi teminat yatır- hale getirilmelidir.
köy’de evinde yapılan aramada tasarru- ması koşuluyla tutuksuz kalmasına emir Aksi takdirde, Cumhurbaşkanı’ndan sokakta yürüyen vatandaşa
funda 379 miligram ağırlığında hintkeneviri verdi. kadar her birimizin potansiyel birer ‘’genetik kobay’’ olacağı gerçeğini
de kimse yadırgamamalıdır!