Page 10 - Kıbrıs Manşet

10 haber Perşembe, 22 ağustos 2019

Özkıraç: EL-SEN’in

Dr. Umut ÖZKALELİ
grev ve direnişine

AZGIN BOĞA SENDROMU: ADAYARISI
FEMİNİZMİ, TİYATRODA “CİNSİYETÇİLİK ve karşı hükümet ne
HAKİM ERKEKLİK ÖZGÜRLEŞİN” Mİ DEDİ?
Şu tiyatro tartışmasında, mevzusu geçen oyundan kesitler paylaşıldı. kadar dayanacak?

Egemen bir devletin hakimiyeti altındaki bir devletle/toplumla ilişkisi ir-
delenirken onları “karı/koca” göstermek maalesef ne ilktir ne de son. Bu Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (EL-SEN) Başkanı Kubilay
benzetme yapılırken sahnedeki oyunun izleyicisi kadın olarak düşünül- Özkıraç, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB-TEK) yüzde 95 oranında
mez. Ulaşılmaya çalışılan tiyatro izleyicisi erkektir. Erkeğin uyanışı da bu tahsilat yaptığını, tahsilat sıkıntısı yaşamadığını,
tip oyunlarda cinsiyet rollerini sorgulamak üzerine değil “erkeklik kaybı” tahsilatta tek sıkıntı yaşanan yerin Maliye Bakanlığı olduğunu savundu.
fantezisi üzerinden “sert erkek” rolünün kaybıyla panik yaratmaya dö-
nüktür. “Erkeklik elden gitti bre gardaş! Uyanın! Direnin erkekliğiniz için!”
haykırışıdır. Yani kadın-erkek ilişkilerindeki ezme ezilme normalleştirile-
rek, ezilen toplumun erkeklerine “bakın size aslında karılarınızın rolü ve-
rildi” denilmektedir. Bunu izleyen erkek öfkeye kapılır ama
özeldeki/evdeki cinsiyet rollerini sorgulamak adına değil. Kadınlaşma-
mak, hakimiyet kaybetmemek adına. Kadının ikincilliği değildir sorunsal-
laşan, erkeğin kadınsılaşmasıdır. Kadınsılaşmak da “aşağılayıcı” bir
şeydir bu yaratılan imgede.
Feministleri feminist yapan tam da bu sorunsaldır. Tiyatronun, sanatın,
bilimin özgürleştirici olmasını savunan politik ve ideolojik bir duruşu ol-
malıdır kendine feminist diyenin. “Benim grubumdaki erkek susturulma-
sın, cinsiyetçiliğini de özgürce sahnelesin. Ben de sanat özgür olsun
adına bu cinsiyetçiliğe gözümü kapamak zorundayım” diyen bir feminist
olamaz. Feministi feminist yapan topluma ait meselelerde hiçbir koşulda
cinsiyet merceğini bırakmayı kabul etmemesidir.
Son tiyatro kıyametinde kaç tane feminist sosyal medyayı, bahsi
geçen oyunda ortaya çıkan “cinsiyetçilik” konusunda paylaşım arkasına
paylaşımla hakimiyeti altına aldı? Kaçı oyunda paylaşılan, yazar tarafın-
dan kendine ait olduğu kabul edilen kısımların cinsiyetçiliğinden dem
vurdu? Görebildiğim kadarı ile bir kadın oluşumu tam tersine “tiyatro
susturulamaz!” diyerek bahsi geçen oyunla ilgili “yasağın dayanılmaz ca-
zibesine” toplumu yönlendirip, özgürleşme adına izlenmesini teşvik etti.
Bir sürü feminist duyarlılığı olduğunu iddia eden birey de aynen öyle
yaptı. Özkıraç yazılı açıklama yaparak, Eko- bakan bu konuda madem çok duyarlı, o
Şimdi soralım: “erkeği karısının üstüne azgın bir boğa gibi atlayan, ka- nomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy’un zaman mensubu olduğu hükümetin yö-
rısına eve her gelene “geç” dediği için bağıran”, bu azgın boğa ve kadını dünkü açıklamalarını değerlendirdi. nettiği kurum ve dairelerin borçlarını öde-
aşağılayan imgede çizilen erkeğe karşı “boynunu süzen kadın ve cilve Taçoy’un, “EL-SEN’in daha büyük prob- melerini sağlasın. Sıradan vatandaşın
yapan kadın” imgesi feministlerin alkışlamaktan bir an bile sakınmadık- lemleri var. Tahsilatta sıkıntı yaşanıyor” elektriğini kesmekle övüneceğine bor-
ları bir “özgürleşme” olabilir mi? şeklindeki açıklamasının yanlış bilgilen- cunu ödemeyen bakanlıkların elektriğinin
Feminist olmanın en zor tarafı sosyal hayatın içinde olup bitenleri çok dirme içerdiğini savunan Özkıraç, “Önce- kesilmesinin önünde engel olarak durma-
boyutlu görebilmesi, görünce de sessiz durmamasıdır. Kadın ve cinsiyet likle Taçoy şunu net olarak bilmelidir ki, sın” ifadelerini kullandı.
özgürleşmesi çok yanlı saldırı altındadır. O kadar ki, hayatımızda sadece Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nu yöneten Çatışmadan değil mücadeleden ve bu
başka politik meselelerde karşımızda olan gruplarla değil bire bir kendi sendika değil siyasi atamayla başa getiri- toplumun malına sahip çıkmadan yana ol-
politik gruplarımızdaki ataerkin de varlığının devam ettiğini bilmemizi len yönetim kuruludur. Üstelik tahsilatta duklarını belirten Özkıraç, Taçoy’a dört
gerektirir. Örnek verelim. Adayarısında kendine “sol” diyen grubun için- sıkıntı var söylemi tamamı ile yanlış bir bil- santral alımı için ihaleye çıkılacak mı, çıkıl-
deki feminist farkındalığa sahip olanların kendilerini ait gördükleri en gilendirmedir. KIB-TEK şu anda yüzde 95 madığı takdirde EL-SEN’in grev ve direni-
büyük grup, adanın bu yarısı ile öteki yarısının “anlaşmasını” isteyenler- oranında tahsilat yapmaktadır. Tahsilatta şine karşı hükümet ne kadar
den oluşur. Karşılarında olan, yani sağdan gelen cinsiyetçi pratiklere tek sıkıntı yaşadığı yer maliyedir. Sayın dayanabilecektir?” sorularını yöneltti.
toplu ve sistemli olarak ses çıkarırken, “sol” içindeki bu büyük “öteki yarı
ile anlaşma” ortak paydaları, solun yeniden ürettiği cinsiyetçiliklere ses-
sizliklerini getiriyor. 1 ay süre ile cezaevinde kalacak!
Bağımsızlaşma süreçlerinde “önce bağımsızlık sonra cinsiyet hakları”
diyen ilk topluluk bizimkisi değil. Ama bizim avantajımız bizden önceki- KKTC’ye Lokmacı Sınır Kapısından ta-
lerden ders çıkarmaktır. Başka başka ülkelerdeki üretken feministlerin sarrufundaki uyuşturucu madde ile gir-
yazılı feminist tarihlendirmelerinde “önce bağımsızlık sonra cinsiyet meye çalışırken yakalanan zanlı
hakları” diyen mücadelelerin nasıl feminist hareketler için hüsranla bitti- Constantinos Loizos Koursoumba tu-
ğini gösteren çok örnek var. tuklanmasının ardından teminat mak-
Feminist, kimseye sorgulamadan kayıtsız şartsız hayranlık göstermez. sadı ile dün yeniden mahkeme huzuruna
Toplum önüne çıkan her metin, her oyun, her bilimsel yazı, her haber, her çıkarıldı.
film, her konuşmacı irdelenir. Toplumu karpuz gibi ikiye bölen tartışmalar Mahkemede mesele ile ilgili olarak şa-
daha da çok irdelenir, ama genel eril kamplaşmaların dışında ve ötesinde, hadet veren polis memuru Cemal Ramiz
feminist bir yaklaşımla ele alınır. Cinsiyetçi olmayan, cinsiyet farkındalığı olayla ilgili bulguları aktardı. Ramiz hu-
kazandırılan bir yapı için tiyatrocular, sanatçılar, gazeteciler, hangi politik zurda bulunan zanlı Constantinos Loizos
çevreden gelirlerse gelsinler ve ne savunurlarsa savunsunlar toplum Koursoumba’nın 17 Ağustos 2019 tari- bulunarak emare alındığını belirtti. Polis
önünde feministler tarafından sorgulanırlar, eleştirilirler, daha eşitlikçi- hinde, saat 23.00 sıralarında, Lefko- zanlının gönüllü ifade verip suçunu itiraf
sini çıkarmaları için yönlendirilirler. şa’da Lokmacı Kara Kapısından KKTC’ye ettiğini, aleyhinde başlatılan soruştur-
Feminist olmak demek hem düşünce özgürlüğünü savunmak hem giriş yapmak istediği sırada üzerinde manın tamamlandığını ve uygun bir te-
bunu yaparken topluma dönük çalışmalarda cinsiyetçiliği yeniden üre- yapılan aramada, 2 gram ağırlığında minata bağlanmasını talep etti.
tenleri idealize etmeden, karşı oldukları cinsiyetçiliklerin yeniden üretil- hintkeneviri ve 2 gram ağırlığında sen- Huzurunda verilen şahadeti değerlen-
mesine toplumsal düzeyde eleştirel bir “onay vermeme” durumu tetik cannabinoid türü uyuşturucu diren Yargıç Gülay Süleymanoğlu zanlı-
yaratabilmektir. madde bulunarak emare alındığını söy- nın ilerde görüşülecek davasında hazır
Azgın boğa belediye sahnesinden cinsiyetçilik üretecekse, feministler ledi. Polis zanlının çantasında ise içeri- olmasını sağlamak maksadı ile 1 ayı geç-
bunu ayakta alkışlamamalıdır. Cinsiyetçiliği görüyorlarsa ve eleştirmi- sinde hintkeneviri türü uyuşturucu meyen bir süre hükümsüz tutuklu ola-
yorlarsa sessizliklerini bozmalıdırlar. Sessizlik sisteme onayın en güçlü madde kalıntısı olan bir adet öğütücü rak cezaevinde beklemesine emir verdi.
aracıdır. Oyun sahnelendiğinde feminist duruş hız kazanmalıdır.