Page 4 - Kıbrıs Manşet

4 HABER Salı, 14 Ocak 2020

değişikliği hadisesi ile mücadele eder ve özellikle or- kesilecek.
manlara kıyasla iki kat daha fazla karbondioksit depo- Ve biz kış bitip ilkbahar geldiğinde herşeyi unutacak
lar. kaldiğimiz yerden hayatımıza devam edeceğiz.
Göletlerde türlü kuşların, memeli hayvanların, Sonrada çıkıp bu memleketi yönetebildiğimizi iddia
Hakan ORAN sürüngenlerin, balıkların ve haşarelerin barınması bu edeceğiz.
ekosistemin ne denli önemli olduğunu ortaya koyan Göletlerde barınan bitkiler ve canlılar gölet ekosis-
gerçektir. temine ayrı bir güzellik kazandırmanın yanında, biyolo-
[email protected] jik çeşitlilikleri korumakta da önemli rol ifa eder.
Kuşlar göletlerde barınmakla bir yandan iktisadi Göletler dünyanın en üretken ekosistemlerinden biridir
GÖLETLER VE KAYBOLAN menfaat sağlarken, öbür yandan da oldukça güzel ve bu yüzden bunlara biyolojik çeşitlilik beşiği ve alanı
manzaraların oluşmasına vesile olur. denir. Göletler üremek için uygun su kaynağı ve ortamı
MİLLİ SERVET Dolaysıyla göletlerin yeryüzünde en değerli ilahi temin etmekle sayısız bitki ve canlı çeşidinin bekasında
nimetlerden biri olduğu söylenebilir. da önemli rol ifa eden bir ekosistemdir.
Ekonomi uzmanları ve bilim adamları başta göletler Göletlerde türlü kuşların, memeli hayvanların,
Su yaşamın kaynağı. Fakat birçoğumuz bunun çokta olmak üzere doğal ekosistemlerin iktisadi değerleri ve sürüngenlerin, balıkların ve haşarelerin barınması bu
farkında değil. hizmetleri üzerinde geniş çapta araştırma yapmışlar. ekosistemin ne denli önemli olduğunu ortaya koyan
Özellikle suyu yönetmekle sorumlu olanlar. Son araştırmalar ise bu tür ekosistemlerin yılda en gerçektir.
Geçen sene tahminlere göre 10 milyon m3 su barajlar az 33 trilyon dolar değerinde hizmet ürettiğini ve Kuşlar göletlerde barınmakla bir yandan iktisadi
dolduğu için Denize akmış. bunun yaklaşık 5 trilyon doları doğrudan göletlerin menfaat sağlarken, öbür yandan da oldukça güzel
Benim tahminim ise çok daha fazla 50 milyon m3 ürünü olduğunu gösteriyor. manzaraların oluşmasına vesile olur. Göçmen kuşlar
diyorum. Göletlerin üzerinde derin araştırma yapan bazı uz- ayrıca göletlerlde türlü afetlerin kontrol altına
Görünen o ki bu yılda rakam bundan farklı olmaya- manlar ise bu ekosistemlerin değeri petrol kuyuları ve alınmasında rol ifa eder. Yine kuşların dışkıları bir yan-
cak. altın madenlerinden farksız olduğunu belirtiyor. dan topraktaki mikro organizmelerin dengesini olum-
Ülkemizdeki en büyük gölet olan Gemikonağı Göleti 2013 yılında Türkiyeden KKTC ye su getirme projesi suz etkileyen kimyasal gübrelerin tüketilmesinde
su hacmi 4 milyon m3 olduğunu düşünürseniz kapsamında ülkemizde yapılması düşünülen gölet pro- tasarruf sağlarken, öbür yandan da bu kuşların varlığı
kaybettiğimiz milli servetin değerini daha iyi anlaya- jeleri vardı. türlü zararlı haşarelerin ve hayvanların yok
bilirsiniz. Güzelyurt bölgesinde KKTCnin de üretimin merkezi edilmesinde ve çevrenin korunmasında etkilidir.
Milli servet diyorum çünkü su ekonomik bir değer olan Lefke ,Yedidalga, Yeşilırmak, Doğancı ,Yeşilyurt, Göletler aynı zamanda bitkilerin genetik bankası
iken ayni zamanda ondan da önemlisi insan yaşamının Gaziveren ve bu güzergah üzerindeki diğer üretimle sayılır. Göletler çevrenin ana damarı gibidir, nitekim
kaynağı. alakalı yerlerin var olan üretimlerinide artırmak adına iklim şartlarının dengelenmesi, sellerin engellenmesi,
Yaşamak için içmek zorunda olduğumuz suyun, su ihtiyacını karşılmak için göletler yapılması toprak erezyonunun hafifletilmesi ve rüzgarın olumsuz
beslenmemiz için yemek zorunda olduğumuz gıdanın düşünülüyordu. etkilerinin azaltılması, göletlerin en önemli hizmetleri
ana unsuru. Türkiyeden su getirme projesininde bir parçası olan ve işlevleri arasında yer alır. Çevre uzmanları göletlerin
Konu açılmışken Göletlerin birkaç önemli ve yukarıda isimlerini verdiğimiz yerler ile bu bölgeler ekolojik değerini ormanların on katı ve tarım arazi-
faydasından bahsedelim ki ne demek istediğimiz daha içindeki üretim noktalarının sulama suyu ihtiyacını lerinin 200 katı olarak değerlendiriyor
iyi anlaşılsın. karşılamak üretimi daha da artırmak üzere Lefke ve Çünkü doğru düzgün bir fizibilite çalışması
Çünkü kimimizin bilgileri lise üniversite çağlarından Yeşilırmağa Regülatör (Bariyer-Su yerin altında olmadığından ve yapılacak olan baraj tipide bölgesel
kalma haliyle unutanlar vardır ama kimimizin ise hiç toplanacak)Kırkmil ve Yedidalgaya Gölet ,Cengizköye özellikler düşünülmeden tasarlandığından haliyle
haberi yok ya esas o mesele. Baraj yapılması planlanmıştı. bölge insanınında tepkisi ile birleşince kaldı.
Göletler yeryüzünde en değerli ekosistemlerdendir. Tüm bu yatırımlarla yer altından ve yerüstünden akıp Bugün bu bölgelerden denize akan su miktarı
Göletlerin faydalarının değeri diğer ekosistemlerle giden toplam 46.3 milyon metre küp suyun toplanarak 20 ile 25 milyon ton.
kıyasla kat kat fazladır ve en önemli meziyetleri ise kullanılması hedefleniyordu. Bu boşa denize akan suyu toplayabilseydik ne
suyun güvenliğini güncelleştirmek veya geliştirmektir. 46.3 MİLYON M3 -Yalnız Güzelyurt Lefke bölgesi için olurdu.
Göletler tatlı su kaynağı olmak ve suyu topluma bu rakam. Bir kere yeraltı suyunun tuzlanmasının önüne geçe-
zararlı maddelerden arıtmak ve rafineri etmek gibi bir Fakat yapılamadı . bilirdik.
çok faydası vardır. O günden bugüne kaybettiğimiz suyun ,kabettiğimiz gelen suyun Güzelyurta kadar olan kısmı 2013
Göletler insanların besin maddelerinin kaynağıdır, milli servetin hesabını varın siz yapın. yılında
çünkü balık ve pirinci temin eder ve böylece dünyanın Konu şu ki .Milyonlarca m3 su yine denize akacak.Yanlış, kon-
beslenme ihtiyacının %20 kadarını karşılar. Her kış olduğu gibi bu kışta Göletler dolduğu için Mi- trolsüz ve dere yatakları içerisine yapılan binaların
Göletler özel atmosferik şartlarda seli veya kuraklığı lyonlarca m3 su yine denize akacak. içinde yaşayanlar yine inşallah birşey olmaz diye dua
önlemekte bir koruma kalkanı gibi görev yapar. Yanlış, kontrolsüz ve dere yatakları içerisine yapılan edecek.Dere yatakları içerisine oy almak maksadı ile
Göletler kronik iklim şartlarını önleyerek iklim binaların içinde yaşayanlar yine inşallah birşey olmaz verilen hayvancilik alanlari ,yollar sel altinda
diye dua edecek. kalacak.Elektrikler ,sular kesilecek.
Dere yatakları içerisine oy almak maksadı ile Ve biz kış bitip ilkbahar geldiğinde herşeyi unutacak
verilen hayvancilik alanlari ,yollar sel al- kaldiğimiz yerden hayatımıza devam
tinda kalacak.Elektrikler ,sular edeceğiz