Page 4 - Kıbrıs Manşet

4 haber Salı, 6 ağustos 2019

Özersay: Kırılmanın eşiğindeyiz!

"YA ŞARTLAR DEĞİŞMELİ YA DA BUGÜNÜN ŞARTLARINA UYAN BİR ORTAKLIK MODELİ BULUNMALI"

"Kıbrıs'ta federal ortaklığın bugün birliğine dayalı ortaklık modellerini ko-
şartları mevcut değildir. Çünkü federal nuşturabilmemiz gerekir." diye konuştu.
ortaklık yönetimi ve zenginliği paylaş-
maya dayalı bir ortaklık modelidir." "İŞ BİRLİĞİ MODELİ, EN MAKUL VE
YÜRÜNEBİLECEK YOL"
BM'nin Kıbrıs'a ilişkin ortaya koyduğu
Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Ba- son raporda, her düzeyde iş birliği yapıl-
kanı Kudret Özersay, "Kıbrıs'ta önümüz- masını telkin eden birtakım çağrıların ol-
deki dönemde müzakere zemini duğuna işaret eden Özersay, taraflar
konusunda bir paradigma değişikliği ola- arasında güven oluşmasına yardımcı
caksa, paylaşmaya dayalı bir federal or- olabilecek bir iş birliği modelinin en
taklık yerine iş birliğine dayalı ortaklık makul ve yürünebilecek yol olduğunu
modellerini konuşturabilmemiz gerekir" kaydetti.
dedi. Özersay, adada dönem dönem her iki
Özersay, 11. Büyükelçiler Konferansı tarafın birbirini tanımadan çeşitli konu-
(BKON) kapsamında Türkiye'nin yurt dı- larda iş birliği yaptığını anımsatarak, hali-
şında ve merkez teşkilatında görevli bü- hazırda da temelde iş birliğiyle
yükelçilerine hitap etti. başlayarak, daha sonra iki toplumun da
KKTC'nin görüşlerini böyle önemli bir mız mı diye kendimize soru sormamızın koyması ile değiştirilebileceğinin altını hazır hale gelmesi durumunda paylaş-
platformda ifade etme fırsatı sağlanma- zamanı çoktan geldi." değerlendirme- çizdi. maya dayalı bir ortaklığa kapalı olmaya-
sından ve konferansa davet edilmesin- sinde bulundu. Uluslararası aktörlerin mevcut şartla- cak bir yoldan yürünebileceğini ifade
den duyduğu memnuniyeti dile getiren rın değiştirilmesi konusunda bir irade or- etti.
Özersay, "Kıbrıs'ta bir paradigma deği- "KIBRIS'TA FEDERAL ORTAKLIĞIN taya koyması halinde yapılacak şeylerin Bakan Özersay, KKTC ve Türkiye'nin,
şikliğinin ve kırılmanın eşiğinde olduğu- ŞARTLARI MEVCUT DEĞİL" belli olduğunu anlatan Özersay, uluslar- 2011'e kadar hidrokarbon ve doğal gaz
muzu düşünüyorum" ifadesini kullandı. Federal ortaklık için belli şartlar olması arası toplumun "Kıbrıs Cumhuriyeti yok- konusunda daha farklı bir paradigma
Kıbrıs konusunu üç soruya verdiği ya- gerektiğini söyleyen Özersay, "Kıbrıs'ta tur, yasal hükümeti yoktur" şeklinde bir içinde hareket ettiğini, yapılan yanlışları
nıtlar üzerinden ele almak istediğini be- federal ortaklığın bugün şartları mevcut tutum alması halinde Kıbrıs'ta federal sadece protesto eder konumda oldu-
lirten Özersay, ilk soruyu "1968 yılında değildir. Çünkü federal ortaklık yönetimi ortaklığın şartlarının oluşmaya başlaya- ğunu belirterek, Kıbrıs Rum tarafının da
başlayan Kıbrıs müzakerelerinden 2019 ve zenginliği paylaşmaya dayalı bir or- cağını ifade etti. atmış olduğu tek taraflı adımlarla oldu-
yılına geldiğimizde yarım asrı, yani 50 yılı taklık modelidir." diye konuştu. Özersay, Kıbrıs Rum tarafının Avrupa bitti yarattığını bildirdi.
geçen bu sürede yanlış olan nedir? Neyi Kıbrıs'ta Rum topluluğunun paylaş- Birliği (AB) üyeliğinin, AB'nin temel şart- Türkiye'nin 2011'e kadar bu paradig-
yanlış yaptık biz? Bir şeyleri yanlış yap- maya hazır olmadığını vurgulayan Özer- larından biri olan "temsili hükümete mayla hareket ettiğine, daha sonra ise
mış olmalıyız ki bu sorun çözülmedi." say, federal ortaklık için taraflar arasında sahip olma" kriterini taşımadığı yönünde doğal gaz konusunda paradigma deği-
sözleriyle dile getirdi. güvene de ihtiyaç olduğunu ancak sorgulandığı zaman da federal ortaklık şikliğine gittiğine dikkati çeken Özersay,
Aradan geçen 50 yılda çok şeyin öğre- bugün daha ziyade bir güven bunalımın- için şartların değişmeye başlayacağına şöyle devam etti:
nilmiş olması gerektiğini vurgulayan dan, güven krizinden bahsedilebileceğini dikkati çekti. "Bugün Doğu Akdeniz konusunda sa-
Özersay, "Biz Kıbrıs sorunuyla ilgili ola- belirtti. Kudret Özersay, uluslararası aktörlerin hada bir denge kurulabildiyse, bunun se-
rak ve Kıbrıs müzakereleri bağlamında Federal ortaklık için gerekli olan bir doğal gaz konusunda da bundan sonra bebi 2011'de gitmiş olduğumuz
özellikle neyi tecrübe edindik?" diye diğer hususun ise "bir federal kültürün Rum tarafına müsamaha göstermeye- paradigma değişikliğidir. Aslında onun
sordu. varlığı konusunda tecrübeye sahip ceğini açıklaması halinde de Kıbrıs'ta meyvelerini bugün topluyoruz. Aynen
Özersay üçüncü olarak ise "Kıbrıs'ta olmak" olduğunu dile getiren Özersay, paylaşmaya dayalı bir federal ortaklıktan 2011'de hidrokarbon konusunda yapmış
eğer bir paradigma değişikliğinin eşiğin- şunları kaydetti: bahsedilebileceğini anlattı. olduğumuz paradigma değişikliği ve
deysek, bir paradigma değişikliğine gidil- "Başka bir tecrübe yaşadık 1963'ten Özersay, "BM belirli bir aşamada, her bugün geldiğimiz noktada olduğu gibi
mesi gerekiyorsa nasıl bir yeni bugüne kadar. Kıbrıs Rum tarafı Kıbrıs altı ayda bir yaptığı gibi yapmayıp, durup, Kıbrıs müzakerelerinin zemini ve ortaklı-
paradigma ortaya konulmalıdır?" soru- Cumhuriyeti dedikleri devleti 63'ten bu- 'BM Barış Gücü'nün görev süresi artık ğın şekli konusunda da artık bir para-
sunu da dile getirdi. güne tam anlamıyla bir üniter devlete Kıbrıs'ta sona ermiştir, bundan sonrası digma değişikliğine gitmemiz gerektiğini
Kudret Özersay, Kıbrıs'ta yarım asırdır dönüştürmüş durumdalar. Cumhurbaş- yoktur, biz buradan çekiliyoruz' dese bu düşünüyorum."
neden çözüme ulaşılamadığı sorusuna kanı yardımcısının yetkilerini de kullanan bir kozdur, dengeleri değiştirecek adım
yanıt ararken, "Bugüne kadar neyi dene- bir cumhurbaşkanı üzerinden bunu yap- olur." diye konuştu. "YERLEŞMİŞ KALIPLAR DIŞINDA DÜ-
medik?" sorusunun da gündeme geldi- mış durumdadırlar. Bu da paylaşmaya Kıbrıs'ta federal ortaklığın şartlarının ŞÜNMEYE BAŞLAMALIYIZ"
ğini vurguladı. dayalı bir federasyonun, Kıbrıs'ta şartla- malum olduğunu belirten Özersay, söz- Karşılıklı güvenin olmadığı ortamlarda,
Şimdiye kadar yürütülen görüşme- rını ortadan kaldıran en önemli olgusal lerini şöyle sürdürdü: kapsamlı çözüm mantığının, ortaklığın
lerde iki taraftaki liderlerin siyasi yelpa- unsur, gerçekliktir." "Ya bu şartların değiştirilmesi için bir- kurulmasında çok da iyi bir yöntem ol-
zenin farklı taraflarından geldiğini, ancak Özersay, "mevcut şartlarda paylaş- likte bir şeyler yapmamız gerekir ve Kıb- mayacağını geçen 50 yıllık süreçte tec-
bunun da çözüme katkı sunmadığını be- maya dayalı bir ortaklık olan federal or- rıslı Rumların o federal ortaklığa hazır rübe ettiklerini dile getiren Özersay,
lirten Özersay, teknik düzeyde, uzman- taklığı kurmak mümkün değil" sözlerinin hale geleceği bir şeyler yapmak gerekir "Daha evrimsel, kademeli ve adım adım
lar düzeyinde, liderler düzeyinde, yanlış anlaşılmaması gerektiğini belirte- ki onun tam tersi gelişmeler yaşanıyor gidebileceğimiz bir modeli gündemimize
müzakereciler düzeyinde, Birleşmiş Mil- rek, "Federasyon kötü bir model değildir. şu anda ya da 'Şartlar budur kardeşim alıp, yerleşmiş olan kalıplar dışında dü-
letler (BM) Genel Sekreterliğinin mevcu- Ama federasyonun kurulabilmesi ve ya- beğenirseniz' diyorlarsa, o zaman 'Bu şünmeye başlamalıyız." değerlendirme-
diyetinde, her düzeyde müzakerenin şatılabilmesi için birtakım şartlara, un- şartlara göre müzakere edilecek olan or- sinde bulundu.
denendiğini hatırlattı. surlara ihtiyaç vardır ki onlar bugün taklık, başka tür bir ortaklıktır' dememi- Özersay, bir uyuşmazlığın temel para-
İsviçre, New York gibi yabancı bir ül- Kıbrıs'ta mevcut değildir." görüşünü dile zin zamanı gelmiştir." metreleriyle ilgili "yapıcı muğlaklığın" söz
kede, kahvaltıda ya da öğle yemeğinde getirdi. Geçen 50 yıllık süre zarfında zaman konusu olmaması gerektiğini belirterek,
eşli ya da eşsiz, kravatlı ya da kravatsız, Bu nedenle federal ortaklık modelinin zaman federal ortaklık dışında ortaklık "Kıbrıs'ta federal bir ortaklığı görüşür-
hakemli, ucu kapalı ya da ucu açık müza- sorgulanması gerektiğine dikkati çeken modellerinin, çözümü geciktirmek ya da ken, siyasi eşitliğin ve iki kesimliliğin an-
kere yapıldığını anlatan Özersay, şöyle Özersay, artık Kıbrıs'ta paradigma deği- çözüm karşıtlığı bağlamında gündeme lamını yapıcı muğlaklıkla aşamayız."
devam etti: şikliğinin masaya konması gerektiğini getirildiğini söyleyen Özersay, "Bugün ifadesini kullandı.
"Denemediğimiz, deneyip de tüket- söyledi. geldiğimiz noktada, federal ortaklığın dı- Bakan Özersay, sözlerini şöyle sür-
mediğimiz tek şey müzakere masasında şındaki ortaklık modelleri, tam da çö- dürdü:
hiç değişmeyen şey, iki toplumlu iki böl- "YA ŞARTLAR DEĞİŞMELİ YA DA BU- zümü ileriye taşımak ve çözümü elde "Bu şartlarda, Kıbrıs'ta federal ortaklık
geli federasyon. Bunu hiçbir zaman de- GÜNÜN ŞARTLARINA UYAN BİR ORTAK- etmek için ortaya konması gereken ge- mümkün değilse, buna rağmen, Kıbrıs
ğiştirmedik. O hep sabit kaldı. Her ki LIK MODELİ BULUNMALI" lişmelerdir." dedi. meselesinde zemini hiç sorgulamadan
taraf da iki toplumlu iki bölgeli federal or- Ya şartların değiştirilip federal ortaklı- Bakan Özersay, bugünkü şartlarda sırf müzakerelerin devamını savunmanın as-
taklık kavramını, yani müzakerenin ze- ğın mümkün kılınması ya da bugünün çözüm olsun diye federal ortaklık dışında lında statükonun devamını savunmak
minini hiçbir zaman değiştirmedi, hep şartlarına uyan bir ortaklık modelinin başka ortaklık modellerinin masaya ko- anlamına geleceğini geçen 50 yılda
aynı kaldı." masaya konulması gerektiğini vurgula- nulabilmesi gerektiğini dile getirdi. gayet hepimizin öğrenmiş olması gere-
Özersay, "Acaba çözümsüzlüğün ne- yan Özersay, bugünkü şartların eldeki Özersay, "Kıbrıs'ta önümüzdeki dö- kir. Müzakerelerin bu şekilde bir devamı-
deni inandığımız ve desteklediğimizi kozların ortaya konulmasıyla ve uluslar- nemde müzakere zemini konusunda bir nın, Kıbrıs'ta izolasyonların kaldırılması
söylediğimiz federal ortak denilen şey- arası aktörlerin mevcut şartların değişti- paradigma değişikliği olacaksa, paylaş- söylemimizi bütünüyle ortadan kaldıran
den tamamen farklı şeyler anlıyor olma- rilmesi konusunda bir irade ortaya maya dayalı bir federal ortaklık yerine iş bir hale geldiğini görmemiz gerekir."