Page 6 - Volkan Gazetesi KKTC

6 HABER Volkan Çarşamba, 25 Mart 2020

SİYASİ PARTİLERİMİZİN KORONAVİRÜS EKONOMİK TEDBİR ÖNERİLERİ

CTP KORONA VİRÜSÜN EKONOMİ-
MİZE ETKİSİ VE POLİTİKA ÖNERİ-
LERİ

Başbakan Ersin Tatar’ın davetiyle,
‘ekonomik tedbirlere ilişkin’ istişare top-
lantısına katılan Cumhuriyetçi Türk Par-
tisi (CTP) Genel Başkanı Tufan
Erhürman, CTP Ekonomi Komitesi’nin ilk
adım alınması gereken ekonomik önlem-
leri ve görüşlerini, hükümete sundu.

CTP Ekonomi Komitesi’nin alınması
gereken önlemler önerileri şöyle:

Koronavirüs hem ülkemiz hem de
dünya ekonomisini olumsuz etkilemek-
tedir. Dünya’da 2008 finansal krizine
benzer bir durum yaşanmaktadır. Mal
arzı daralmış, aynı zamanda mal talebi
düşmüş, çalışma düzenleri aksamıştır.
Dolayısıyla devletler, para ve maliye po-
litikaları ile ortaya çıkan ekonomik daral-
manın önüne geçebilmek için tüm
araçları devreye koymak durumundadır-
lar.

KKTC’de uygulamaya konan ve uza- ması Sigortası Fonu’nun desteklenmesi, - Bakanlar Kurulu kararı ile faali-
ması muhtemel görünen 15 günlük işyeri 2) Küresel pandemi ile mücadele - Ekonomik faaliyetlerin durdu- yetleri durdurulan esnaf, mikro işletme-
kapama tedbiri, özel sektör çalışanlarının kapsamında artan kamusal sağlık harca- rulduğu süre boyunca mikro işletmeler ler ve KOBİ borçlularına, TSMF (Tasarruf
(ücretli kesim) gelirlerinde; özellikle malarının karşılanması ve esnaf başta olmak üzere, KOBİ’lerin Sigortası Mevduat Fonu) katkı primin-
esnaf niteliğindeki mikro ve küçük işlet- 3) Ekonomik durgunluk nedeniyle gelir vergisi, KDV, sosyal sigorta ve ihti- den karşılanmak üzere, geliştirilecek bir
melerin, genel olarak ise tüm işletmele- azalması öngörülen kamu maliyesi gelir- yat sandığı prim yatırımlarının ertelen- faiz destek programından (borcun süre-
rin gelirlerinde kayıplara yola açacaktır. lerinin ikamesi mesi, sine denk gelen faiz yükünün kısmi fi-
Korona virüsün ekonomiye etkisinin, 4) Bakanlar kurulu kararı ile faali- - Gelir ve Kurumlar Vergisi mü- nansmanı, ya da belirlenecek puan
özellikle öncü sektörler olan turizm ve yetleri durdurulduğu için mücbir sebeple kellefi olan işletmelerin Mayıs ve Haziran üzerinden borç faiz oranında indirim şek-
yükseköğretim alanlarına olumsuz yan- finansal istikrarı ve nakit akışı bozulan aylarında tahsil edilecek ilk vergi taksit- linde) yararlanma imkânı sunulması,
sıması ile yıl içinde daha da büyük ola- başta esnaf ve mikro işletmeler olmak lerinin yılın son çeyreğine ertelenmesi, - Ekonominin geneline çarpan et-
cağı açıkça görülmektedir. Yanı sıra üzere KOBİ’lerin desteklenmesi Yukarıda önerilen uygulamaların eko- kisi en yüksek sektörlerden biri olan tu-
ekonomik aktivitenin azalması netice- 5) Bakanlar kurulu kararı ile faali- nomik faaliyetlerin durdurulması kara- rizmin bu dönemde nakit imkânlarının
sinde kamu maliyesi gelirlerinde paralel yetleri durdurulan başta esnaf ve mikro rından etkilenmeyen kurumları çok daralacağı öngörüsünden hareketle
düşüş yaşanacağı ve maliyenin ödeme işletmeler olmak üzere KOBİ’lerin faali- (bankalar, sigorta şirketleri, GSM opera- Kalkınma Bankası kaynakları değerlen-
mükellefiyetlerini yerine getirmekte yetlerine yeniden başlamalarını sağlaya- törleri, akaryakıt ithalatçıları ile akaryakıt dirilerek bu sektörde ortaya çıkacak
güçlük çekebileceği görülmektedir. cak finansal desteklerin sağlanması istasyonları, marketler, eczaneler ve te- nakit akış sorunlarının azaltılabilmesi için
6) Nakit akışı bozulan işletmelerin darikçileri) kapsamamasının uygun ola- işletme kredisi destek paketlerinin ha-
“Negatif ekonomik şok” diye tanımla- kamu yükümlülüklerinin (KDV, sosyal si- cağı değerlendirilmektedir. zırlanması.
nabilecek mevcut durumla mücadelede gorta ve ihtiyat sandığı primleri, vb.) - Bahse konu küresel pandemi ile 3- Küresel pandemi ile mücadelede
değerlendirilmesi gereken iki ana unsur ötelenmesi durumunda kamu maliyesi mücadele süresince limanlarda alınan koordinasyonun sağlanması ve kaynak-
şunlardır: ve ilgili kamu kurumları gelirlerinde olu- önlemler çerçevesinde gıda ürünleri dı- ların etkin şekilde değerlendirilmesi
1) Kaynak Yaratma şacak kısa vadeli nakit açığı ihtiyacının şında gümrükleme yapılamaması ve li- büyük önem arz etmektedir. Bu bağ-
• Mevcut yerel kaynaklarımız karşılanması mana yaklaşan gemilerin kendi lamda;
• Dış kaynaklar 7) Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın iradeleriyle yük boşaltımı yapamaması - Tedarik (arz)zincirinin sürdürü-
2) Harcama Yönetimi (GSYİH) turizm ve yükseköğretim kanalı nedeniyle birtakım ek maliyetler ortaya lebilir olması temel mal ve hizmetlerin
Kaynakların (destek, kredi ve muafiyet ile uğrayacağı zararı azaltabilmek için çıkmaktadır. Ambarlarda tutulan ve sunumunda aksamaların yaşanmaması
imkânları) en fazla fayda sağlayacağı uygulanacak destek programlarının fi- gümrük işlemleri geciken mallar için ön- ve vatandaşların mağdur olmaması ba-
alan ve sektörlere ulaşacak şekilde nansmanı görülemeyen ilave ambar kirası ödemesi kımından elzemdir. Halkın gıda, ilaç, te-
planlanmasına hassasiyet gösterilmesi, CTP Ekonomi ve Maliye Çalışma ya da gemilerin bekleme sürelerindeki mizlik malzemeleri, barınma vd. temel
sınırlı olan kaynakların kullanımı açısın- Grubu, kaynak yaratma – harcama yö- muhtemel artıştan doğacak rıhtım ücreti ihtiyaçlarını sağlayacak tedarik (arz) zin-
dan çok önemlidir. netimi dengesinin öneminin altını hassa- gibi ilave maliyetler söz konusudur. Bu cirini sekteye uğratmamak amacıyla
siyetle çizerek içinden geçmekte süreç içerisinde ortaya çıkan ek maliyet- tedbir alınması gerekmektedir. Ham-
KKTC ekonomisinde yaşanmakta olan olduğumuz olağanüstü koşullarda gün- lerin son tüketici nazarında fiyat artışla- madde, ithal ürünler, tedarikçi, üretici ve
daralma ve durağanlığı gidermek için de- deme gelen ekonomik ve mali sıkıntıların rına yani pahalılığa yol açmaması için imalatçı, dağıtıcılar, perakendeciler ve ni-
ğerlendirilebilecek kaynaklar şu şekilde- aşılabilmesi için 8 ana başlık altında öne- limanda uygulanan vergilerde gerekli hayetinde tüketicilerden oluşan tedarik
dir: riler hazırlamıştır. muafiyetlerin düzenlenmesi gerekmek- zinciri halkaları göz önünde bulundurula-
1) Fonların Kullanımı (İstihdam tedir. rak alınacak tedbirlerin somutlaştırılması
Destek Merkezi mevduatları, vb.) 1. Bakanlar Kurulu kararıyla durdurulan 2. Küresel pandemi ile mücadele kap- sağlanmalıdır. Bunun için ekonomiden
2) İç Kaynaklardan Ödünç Alma ve durdurulma süresi henüz kestirileme- samında ihtiyaç duyulacak ilave nakit sorumlu bakanlığın öncülüğünde ulaş-
(Bankacılık kaynakları, Tasarruf Mev- yen ekonomik faaliyet alanlarında ortaya kaynakların KKTC Kalkınma Bankası, tırma, maliye ve sağlık işlerinden so-
duatı Sigortası ve Finansal İstikrar Fonu çıkacak sorunlara yönelik olarak; KKTC Merkez Bankası avansları ve/veya rumlu bakanlıkların temsil edileceği,
mevduatları, İhtiyat Sandığı mevduatları) - Gündelikçi olarak çalışanlara iç borç finansmanı ile karşılanmasına yö- KTTO, KTSO, KTEZO ve KTBB gibi pay-
3) Dış Kredi ve Yardımlar (Türkiye ücret desteği ve işletmelerde bordrolu nelik olarak; daşların da katılımıyla bir Tedarik Zinciri
Cumhuriyeti, Avrupa Birliği ve uluslar- çalışanlara maaş katkısı sağlanması - Bakanlar Kurulu kararı ile faali- Komisyonu oluşturulması ve bu komis-
arası örgütler) (Kaynağı İstihdam Destek Merkezi mev- yetleri durdurulan ve faaliyetlerine yeni- yonun düzenli değerlendirmeler yaparak
Yaşanmakta olan krizle mücadele duatları), den başlarken çalışma sermayesi ihtiyacı gelişmeler ışığında kararlar alıp tedarik
kapsamında ne kadar kaynağa ihtiyaç - Ekonomik faaliyetleri durduru- doğacak esnaf, mikro işletme ve KO- zincirinin kırılmasını engellemesi sağlan-
duyulacağı harcamaların ne kadar ola- lan işletmelerde olası işten çıkarma zo- Bİ’lere, devlet destekli bir program çer- malıdır.
cağı ile ilgilidir. runluluklarını ortadan kaldırmak adına çevesinde miktarı, yöntemi, süresi ve - Gıda üreticileri ve ithalatçıları ile
her bir çalışanı için işletmelere işsizlik faiz oranları belirlendikten sonra Merkez derhal bir toplantı düzenlenerek ülkede
ödeneği miktarı kadar destek sağlan-
Bankası reeskont kredisi ve/veya Kal-
herhangi bir gıda sıkıntısının yaşanma-
Muhtemel harcamaların ise aşağıda sı-
ralanan alanlarda olması beklenmekte- ması, kınma Bankası işletme kredisi (ham- ması sağlanmalıdır.
dir: - İşten çıkarmaya maruz kalacak madde vb. ihtiyaçlar için) kullandırılması, - KTSO ile koordineli bir şekilde
1) Özel sektör çalışanlarının işsiz çalışanların hayatlarını asgari seviyede Kalkınma Bankası ve/veya özel bankalar bahse konu salgınla mücadelede kullanı-
kalmaları ve zorunlu izin nedeniyle olu- sürdürebilmeleri için yapılan ödemelerde aracılığıyla “Özel Destek Finansmanı”/ lan ve yerel imkânlarla üretilmesi muhte-
şacak maaş/ücret kayıplarının karşılan- aksama yaşanmaması amacıyla İşsizlik “KOBİ Finansman Paketi” sağlanması, mel her türlü malzemenin (maske,