Page 10 - Volkan Gazetesi KKTC

10 HABER Volkan Cuma, 17 Ocak 2020

NATO’nun yeni tehdit algısı ve Çin

NATO zirvesinde ilk defa "stratejik bir zorluk" olarak tanımlanan Çin’in ekonomik yükselişi, küresel hegemonik rekabeti yeniden

hareketlendirirken, NATO’nun Soğuk Savaş sonrasındaki tehdit algısında stratejik bir dönüşümü tetikleyebilir.

İstanbul arıyor. olarak okumak mümkün. Zaten ABD
3-4 Aralık 2019 tarihlerinde Lon- Başkanı Trump’ın da zirve sonrasında Çin’in AB içerisindeki çatlakları çok
dra’da yapılan NATO zirvesinde ilk defa “NATO liderlerinin yıllık 130 milyar iyi değerlendirdiğini ve özellikle Orta
"stratejik bir zorluk" olarak tanımlanan ABD, Çin’e karşı inşa etmeye çabala- dolar daha fazla ödeme yapmalarını ve Doğu Avrupa’daki ülkelerin finans
Çin’in uluslararası sistem içerisindeki dığı “çevreleme stratejisini” tatmin sağladım” şeklinde bir tweet attığını ve altyapı sorunlarına özel bir ilgi gös-
ekonomik yükselişi, küresel hegemo- edici bir boyuta taşımak için NATO’ya not etmek gerekiyor. terdiğini söylemek mümkün. “Çin'in
nik rekabeti yeniden hareketlendirir- her zamankinden daha fazla ihtiyaç yükselişi, ileride NATO'nun ‘temel de-
ken, NATO’nun Soğuk Savaş duyuyor. Çin, stratejik sektörlere ğerlerine’ meydan okuyabilir mi” soru-
sonrasındaki tehdit algısında stratejik NATO, Soğuk Savaş’ın sona erme- yatırım yapıyor sunu cevaplamak için henüz erken.
bir dönüşümü tetikleyebilir. sinden bu yana stratejik önceliklerini NATO’nun temel endişesi Çin’in as- Ancak NATO, “güvenlikle ilgili çıkarları-
dönem dönem sorgulayan bir kuruluş. keri yeteneklerinden ziyade giderek nın” Çin tarafından görmezden gelin-
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından ABD SSCB’nin dağılmasının ardından Rusya, büyüyen ekonomik ve teknolojik gü- mesi ihtimaline yönelik hassas bir
öncülüğünde kurulan “yeni düzenin” NATO için temel bir tehdit unsuru ola- cünün oyun değiştirici bir seviyeye çekinceye sahip.
önemli yapı taşlarından biri olan rak kalmaya devam ederken yeni dö- ulaşmış olması. Çin’in ekonomik faali-
NATO’yu, 1945 sonrası Batı merkezli nemde Kuzey Kutbundan Afrika’ya ve yetlerine bakıldığında Avrupa’ya çok- Stoltenberg’in “NATO’nun dünyanın
tarihsel blokun “çimentosu” olarak ta- Orta Doğu’dan Asya’ya kadar uzanan tan geldiği görülüyor. Çin, ekonomik gücünün yarısını ve dünya-
nımlamak mümkün. Batı blokunun “istikrarsızlıklar”, tarihsel ittifakı çeşit- Yunanistan'da bulunan Pire limanının nın askeri gücünün de yarısını temsil
“güvenlik” ayağında hayati bir işleve lenmiş hibrit tehditlerle karşı karşıya önemli bir hissesine sahip ve aynı za- ettiğini hatırlamalıyız” şeklindeki açık-
sahip olan NATO; ABD’yi içeride, bırakıyor. manda İtalya’da bulunan bazı limanlara lamasını NATO’nun endişeleri bağla-
SSCB’yi ise dışarıda tutmayı kendisine yönelik de benzer bir faaliyet yürütü- mında değerlendirmek gerekiyor.
misyon edinen ve SSCB tehdidine karşı Londra’da yapılan zirvede NATO yor. Ancak bu söylemlerin NATO içerisinde
şekillenmiş bir yapı. Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Pe- yeknesak bir şekilde tezahür ettiğini
kin'in gelişen askeri yeteneklerinin 2016 yılında Çinli şirket COSCO, Yu- söylemek zor. Özellikle NATO’nun
“tüm müttefikler için etkileri” oldu- nanistan’ın Pire limanının yüzde 51’ini “beyin ölümünün” gerçekleştiğini iddia
NATO, çok kutuplu bir yapıya ğunu ve buna karşılık “birleşik bir satın almıştı. O dönemden bu yana li- eden Macron’un “şüpheciliği” en ciddi
doğru eğilim gösteren uluslararası cevap” verilmesi gerektiğini belirtti. manın konteyner yoğunluğu dört kat çatlak olarak öne çıkıyor.
sistem içerisinde kendisine mantıklı Stoltenberg ayrıca Çin’in yükselişinin artmış vaziyette. Geçen sene Kasım
ve tarihsel bir pozisyon arıyor. NA- ortaya çıkardığı fırsatlar ve zorluklara ayında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in ABD “tarihi ittifakı” konsolide etme
TO’nun temel endişesi Çin’in askeri değinerek bunun “güvenlik” üzerindeki de ziyaret ettiği Yunanistan, Kuşak ve çabası içinde
yeteneklerinden ziyade giderek bü- olası etkilerine odaklandıklarını söy- Yol Girişimi açısından son derece kilit Huawei gibi Çinli firmaların 5G tek-
yüyen ekonomik ve teknolojik gü- ledi. bir pozisyonda. Söz konusu devasa gi- nolojisi aracılığıyla Avrupa’nın iletişim
cünün oyun değiştirici bir seviyeye rişime 2019 yılı içerisinde G7 üyesi olan altyapısını hedeflemesi ve NATO açı-
ulaşmış olması. Londra zirvesinin kapanış bildirge- İtalya’nın imza atması o dönem özel- sından kritik öneme sahip limanlarda
sinde özellikle 6. Madde Çin ile ilgili hu- likle ABD cenahında büyük yankı uyan- Çin etkisinin genişlemesi ABD’yi endi-
NATO’nun Çin endişesi belirginleşiyor susların altını çiziyor: “Çin’in artan dırmıştı. şelendiren önemli hususlar olarak öne
NATO bugün ittifak içerisinde yaşa- nüfuzu ve uluslararası politikalarının it- çıkıyor. Bununla beraber ABD’nin NATO
dığı anlaşmazlıklar ve kafa karışıklığına tifak olarak birlikte ele almamız gere- Çin’e Avrupa’da sıcak bakan ülkelerin içerisindeki “politik uyumu” sağlama
rağmen Çin’e yönelik bir duyarlılık ge- ken fırsatlar ve zorluklar sunduğunun arasında Portekiz ve Polonya da bulu- noktasında sorunlar yaşadığı görülü-
liştirmeye çalışıyor. Londra zirvesinin farkındayız.” Bildirgenin 7. Maddesinde nuyor. Yine son dönemde Macron ve yor. Bu nedenle ABD’nin NATO’yu kon-
kapanış bildirgesinde Çin’e yönelik en- ise gelişen stratejik ortama dikkat çe- Merkel’in Çin’i “incitmeyen” tutarlı bir solide etmeye ve mali konularda daha
dişe resmiyete dökülürken, tarihsel it- kilerek “NATO’nun siyasi boyutunun yaklaşım geliştirmesi, Pentagon ve çok katkı sağlamasına yönelik çabaları
tifakın iradesini beyan etmesi Çin’e güçlendirilmesi” çağrısı yapılıyor. Brüksel’de düşük yoğunluklu bir “alar- giderek artıyor.
yönelik "stratejik bir hazırlığın" haber- mizme” neden olmuş durumda. Pekin
cisi olarak kabul edilebilir. NATO, çok Bildirgede geçen “Güvenliğimizin ayrıca Sırbistan-Karadağ ve Bosna- ABD, NATO’nun Çin’e yönelik daha
kutuplu bir yapıya doğru eğilim göste- maliyetini ve sorumluluklarını paylaş- Hersek gibi ülkelerde yaptığı kara yolu hızlı hareket etmesi gerektiğini düşü-
ren uluslararası sistem içerisinde ken- maya kararlıyız” ifadesini NATO’nun ve demiryolu yatırımları ile bölgedeki n ü y o r . A B D B a ş k a n ı Tr u m pNA-
disine mantıklı ve tarihsel bir pozisyon bütçesini genişleteceğinin bir işareti etkinliğini iyice hissettiriyor. TO’nun harcamalarını arttırması