Page 4 - Volkna Gazetesi KKTC

4 HABER Volkan Salı, 6 Ağustos 2019

ÖZERSAY: " KIBRIS'TA FEDERAL ORTAKLIĞIN ŞARTLARI MEVCUT

DEĞİL. İŞ BİRLİĞİ MODELİ, EN MAKUL VE YÜRÜNEBİLECEK YOL"

“KIBRIS'TA BİR PARADİGMA DEĞİ- maya dayalı bir federal ortaklık yerine iş
ŞİKLİĞİNİN VE KIRILMANIN EŞİ- birliğine dayalı ortaklık modellerini ko-
ĞİNDE OLDUĞUMUZU nuşturabilmemiz gerekir." diye konuştu.
DÜŞÜNÜYORUM”
"YA ŞARTLAR DEĞİŞMELİ YA DA BU- "İŞ BİRLİĞİ MODELİ, EN MAKUL VE
GÜNÜN ŞARTLARINA UYAN BİR OR- YÜRÜNEBİLECEK YOL"
TAKLIK MODELİ BULUNMALI" BM'nin Kıbrıs'a ilişkin ortaya koyduğu
son raporda, her düzeyde iş birliği yapıl-
Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Ba- masını telkin eden birtakım çağrıların ol-
kanı Kudret Özersay, "Kıbrıs'ta önümüz- duğuna işaret eden Özersay, taraflar
deki dönemde müzakere zemini arasında güven oluşmasına yardımcı
konusunda bir paradigma değişikliği ola- olabilecek bir iş birliği modelinin en
caksa, paylaşmaya dayalı bir federal or- makul ve yürünebilecek yol olduğunu
taklık yerine iş birliğine dayalı ortaklık kaydetti.
modellerini konuşturabilmemiz gerekir" Özersay, adada dönem dönem her iki
dedi. tarafın birbirini tanımadan çeşitli konu-
Özersay, 11. Büyükelçiler Konferansı larda iş birliği yaptığını anımsatarak, hali-
(BKON) kapsamında Türkiye'nin yurt dı- hazırda da temelde iş birliğiyle
şında ve merkez teşkilatında görevli bü- başlayarak, daha sonra iki toplumun da
yükelçilerine hitap etti. den tamamen farklı şeyler anlıyor olma- rilmesi konusunda bir irade ortaya koy- hazır hale gelmesi durumunda paylaş-
KKTC'nin görüşlerini böyle önemli bir mız mı diye kendimize soru sormamızın ması ile değiştirilebileceğinin altını çizdi. maya dayalı bir ortaklığa kapalı olmaya-
platformda ifade etme fırsatı sağlanma- zamanı çoktan geldi." değerlendirme- Uluslararası aktörlerin mevcut şartla- cak bir yoldan yürünebileceğini ifade
sından ve konferansa davet edilmesin- sinde bulundu. rın değiştirilmesi konusunda bir irade or- etti.
den duyduğu memnuniyeti dile getiren taya koyması halinde yapılacak şeylerin Bakan Özersay, KKTC ve Türkiye'nin,
Özersay, "Kıbrıs'ta bir paradigma deği- "KIBRIS'TA FEDERAL ORTAKLIĞIN belli olduğunu anlatan Özersay, uluslar- 2011'e kadar hidrokarbon ve doğal gaz
şikliğinin ve kırılmanın eşiğinde olduğu- ŞARTLARI MEVCUT DEĞİL" arası toplumun "Kıbrıs Cumhuriyeti yok- konusunda daha farklı bir paradigma
muzu düşünüyorum" ifadesini kullandı. Federal ortaklık için belli şartlar olması tur, yasal hükümeti yoktur" şeklinde bir içinde hareket ettiğini, yapılan yanlışları
Kıbrıs konusunu üç soruya verdiği ya- gerektiğini söyleyen Özersay, "Kıbrıs'ta tutum alması halinde Kıbrıs'ta federal sadece protesto eder konumda oldu-
nıtlar üzerinden ele almak istediğini be- federal ortaklığın bugün şartları mevcut ortaklığın şartlarının oluşmaya başlaya- ğunu belirterek, Kıbrıs Rum tarafının da
lirten Özersay, ilk soruyu "1968 yılında değildir. Çünkü federal ortaklık yönetimi cağını ifade etti. atmış olduğu tek taraflı adımlarla oldu-
başlayan Kıbrıs müzakerelerinden 2019 ve zenginliği paylaşmaya dayalı bir or- Özersay, Kıbrıs Rum tarafının Avrupa bitti yarattığını bildirdi.
yılına geldiğimizde yarım asrı, yani 50 yılı taklık modelidir." diye konuştu. Birliği (AB) üyeliğinin, AB'nin temel Türkiye'nin 2011'e kadar bu paradig-
geçen bu sürede yanlış olan nedir? Neyi Kıbrıs'ta Rum topluluğunun paylaş- şartlarından biri olan "temsili hükü- mayla hareket ettiğine, daha sonra ise
yanlış yaptık biz? Bir şeyleri yanlış yap- maya hazır olmadığını vurgulayan Özer- mete sahip olma" kriterini taşımadığı doğal gaz konusunda paradigma deği-
mış olmalıyız ki bu sorun çözülmedi." say, federal ortaklık için taraflar arasında yönünde sorgulandığı zaman da fede- şikliğine gittiğine dikkati çeken Özersay,
sözleriyle dile getirdi. güvene de ihtiyaç olduğunu ancak ral ortaklık için şartların değişmeye şöyle devam etti:
Aradan geçen 50 yılda çok şeyin öğre- bugün daha ziyade bir güven bunalımın- başlayacağına dikkati çekti. "Bugün Doğu Akdeniz konusunda sa-
nilmiş olması gerektiğini vurgulayan dan, güven krizinden bahsedilebileceğini Kudret Özersay, uluslararası aktörle- hada bir denge kurulabildiyse, bunun se-
Özersay, "Biz Kıbrıs sorunuyla ilgili ola- belirtti. rin doğal gaz konusunda da bundan bebi 2011'de gitmiş olduğumuz
rak ve Kıbrıs müzakereleri bağlamında Federal ortaklık için gerekli olan bir sonra Rum tarafına müsamaha göster- paradigma değişikliğidir. Aslında onun
özellikle neyi tecrübe edindik?" diye diğer hususun ise "bir federal kültürün meyeceğini açıklaması halinde de Kıb- meyvelerini bugün topluyoruz. Aynen
sordu. varlığı konusunda tecrübeye sahip rıs'ta paylaşmaya dayalı bir federal 2011'de hidrokarbon konusunda yapmış
Özersay üçüncü olarak ise "Kıbrıs'ta olmak" olduğunu dile getiren Özersay, ortaklıktan bahsedilebileceğini anlattı. olduğumuz paradigma değişikliği ve
eğer bir paradigma değişikliğinin eşiğin- şunları kaydetti: Özersay, "BM belirli bir aşamada, her bugün geldiğimiz noktada olduğu gibi
deysek, bir paradigma değişikliğine gidil- "Başka bir tecrübe yaşadık 1963'ten altı ayda bir yaptığı gibi yapmayıp, Kıbrıs müzakerelerinin zemini ve ortaklı-
mesi gerekiyorsa nasıl bir yeni bugüne kadar. Kıbrıs Rum tarafı Kıbrıs durup, 'BM Barış Gücü'nün görev sü- ğın şekli konusunda da artık bir para-
paradigma ortaya konulmalıdır?" soru- Cumhuriyeti dedikleri devleti 63'ten bu- resi artık Kıbrıs'ta sona ermiştir, bun- digma değişikliğine gitmemiz gerektiğini
sunu da dile getirdi. güne tam anlamıyla bir üniter devlete dan sonrası yoktur, biz buradan düşünüyorum."
Kudret Özersay, Kıbrıs'ta yarım asırdır dönüştürmüş durumdalar. Cumhurbaş- çekiliyoruz' dese bu bir kozdur, denge-
neden çözüme ulaşılamadığı sorusuna kanı yardımcısının yetkilerini de kullanan leri değiştirecek adım olur." diye ko- "YERLEŞMİŞ KALIPLAR DIŞINDA DÜ-
yanıt ararken, "Bugüne kadar neyi dene- bir cumhurbaşkanı üzerinden bunu yap- nuştu. ŞÜNMEYE BAŞLAMALIYIZ"
medik?" sorusunun da gündeme geldi- mış durumdadırlar. Bu da paylaşmaya Kıbrıs'ta federal ortaklığın şartlarının Karşılıklı güvenin olmadığı ortamlarda,
ğini vurguladı. dayalı bir federasyonun, Kıbrıs'ta şartla- malum olduğunu belirten Özersay, kapsamlı çözüm mantığının, ortaklığın
Şimdiye kadar yürütülen görüşme- rını ortadan kaldıran en önemli olgusal sözlerini şöyle sürdürdü: kurulmasında çok da iyi bir yöntem ol-
lerde iki taraftaki liderlerin siyasi yelpa- unsur, gerçekliktir." "Ya bu şartların değiştirilmesi için mayacağını geçen 50 yıllık süreçte tec-
zenin farklı taraflarından geldiğini, ancak Özersay, "mevcut şartlarda paylaş- birlikte bir şeyler yapmamız gerekir ve rübe ettiklerini dile getiren Özersay,
bunun da çözüme katkı sunmadığını be- maya dayalı bir ortaklık olan federal or- Kıbrıslı Rumların o federal ortaklığa hazır "Daha evrimsel, kademeli ve adım adım
lirten Özersay, teknik düzeyde, uzman- taklığı kurmak mümkün değil" sözlerinin hale geleceği bir şeyler yapmak gerekir gidebileceğimiz bir modeli gündemimize
lar düzeyinde, liderler düzeyinde, yanlış anlaşılmaması gerektiğini belirte- ki onun tam tersi gelişmeler yaşanıyor alıp, yerleşmiş olan kalıplar dışında dü-
müzakereciler düzeyinde, Birleşmiş Mil- rek, "Federasyon kötü bir model değildir. şu anda ya da 'Şartlar budur kardeşim şünmeye başlamalıyız." değerlendirme-
letler (BM) Genel Sekreterliğinin mevcu- Ama federasyonun kurulabilmesi ve ya- beğenirseniz' diyorlarsa, o zaman 'Bu sinde bulundu.
diyetinde, her düzeyde müzakerenin şatılabilmesi için birtakım şartlara, un- şartlara göre müzakere edilecek olan or- Özersay, bir uyuşmazlığın temel para-
denendiğini hatırlattı. surlara ihtiyaç vardır ki onlar bugün taklık, başka tür bir ortaklıktır' dememi- metreleriyle ilgili "yapıcı muğlaklığın" söz
İsviçre, New York gibi yabancı bir ül- Kıbrıs'ta mevcut değildir." görüşünü dile zin zamanı gelmiştir." konusu olmaması gerektiğini belirterek,
kede, kahvaltıda ya da öğle yemeğinde getirdi. Geçen 50 yıllık süre zarfında zaman "Kıbrıs'ta federal bir ortaklığı görüşür-
eşli ya da eşsiz, kravatlı ya da kravatsız, Bu nedenle federal ortaklık modelinin zaman federal ortaklık dışında ortaklık ken, siyasi eşitliğin ve iki kesimliliğin an-
hakemli, ucu kapalı ya da ucu açık müza- sorgulanması gerektiğine dikkati çeken modellerinin, çözümü geciktirmek ya da lamını yapıcı muğlaklıkla aşamayız."
kere yapıldığını anlatan Özersay, şöyle Özersay, artık Kıbrıs'ta paradigma deği- çözüm karşıtlığı bağlamında gündeme ifadesini kullandı.
devam etti: şikliğinin masaya konması gerektiğini getirildiğini söyleyen Özersay, "Bugün Bakan Özersay, sözlerini şöyle sür-
"Denemediğimiz, deneyip de tüket- söyledi. geldiğimiz noktada, federal ortaklığın dı- dürdü:
mediğimiz tek şey müzakere masasında şındaki ortaklık modelleri, tam da çö- "Bu şartlarda, Kıbrıs'ta federal ortaklık
hiç değişmeyen şey, iki toplumlu iki böl- "YA ŞARTLAR DEĞİŞMELİ YA DA BU- zümü ileriye taşımak ve çözümü elde mümkün değilse, buna rağmen, Kıbrıs
geli federasyon. Bunu hiçbir zaman de- GÜNÜN ŞARTLARINA UYAN BİR ORTAK- etmek için ortaya konması gereken ge- meselesinde zemini hiç sorgulamadan
ğiştirmedik. O hep sabit kaldı. Her ki LIK MODELİ BULUNMALI" lişmelerdir." dedi. müzakerelerin devamını savunmanın as-
taraf da iki toplumlu iki bölgeli federal or- Ya şartların değiştirilip federal ortaklı- Bakan Özersay, bugünkü şartlarda sırf lında statükonun devamını savunmak
taklık kavramını, yani müzakerenin ze- ğın mümkün kılınması ya da bugünün çözüm olsun diye federal ortaklık dışında anlamına geleceğini geçen 50 yılda
minini hiçbir zaman değiştirmedi, hep şartlarına uyan bir ortaklık modelinin başka ortaklık modellerinin masaya ko- gayet hepimizin öğrenmiş olması gere-
aynı kaldı." masaya konulması gerektiğini vurgula- nulabilmesi gerektiğini dile getirdi. kir. Müzakerelerin bu şekilde bir devamı-
Özersay, "Acaba çözümsüzlüğün ne- yan Özersay, bugünkü şartların eldeki Özersay, "Kıbrıs'ta önümüzdeki dö- nın, Kıbrıs'ta izolasyonların kaldırılması
deni inandığımız ve desteklediğimizi kozların ortaya konulmasıyla ve uluslar- nemde müzakere zemini konusunda bir söylemimizi bütünüyle ortadan kaldıran
söylediğimiz federal ortak denilen şey- arası aktörlerin mevcut şartların değişti- paradigma değişikliği olacaksa, paylaş- bir hale geldiğini görmemiz gerekir."